Имя числительное.

      Русский средневековый город во многом отличался от западноевропейского. Он всегда строился свободно и просторно. Иностранцев поражала Москва. Они считали, что она по размерам превосходит крупнейшие города Европы.
      Обширные дворы, бескрайние огороды, необъятные пустыри делали ее похожей на большую деревню. В западноевропейских городах небольшие каменные дома тесно лепились друг к другу и создавали непрерывную стенку. Из-за тесноты они вырастали в два-три этажа. Любой средневековый русский город можно назвать деревянным. Богатейшие запасы лесов на Руси давали прекрасный строительный материал. Но главная угроза деревян ... Читать дальше »

Мэта: Знаёміць вучняў з пераходнымі дзеясловамі, вучыць вызначаць пераходныя дзеясловы, адрозніваць пераходныя ад непераходных, даказваць пераходнасць або непераходнасць дзеяслова. Замацавать веды вучняў, выпрацоўваць навыкі самаанлізу.

Памятка вучням па тэме "Пераходныя дзеясловы”

Пераходнымі называюцца асабовыя, незваротныя дзеясловы, якія маюць ці могуць мець пры сабе дапаўненне, выражанае назоўнікам або займеннікам у наступных граматычных формах:

1. Дзеяслоў + назоўнік (займеннік) у Вінавальным склоне без прыназоўніка

Адкрыць (што?) кнігу, выпіць малако, убачыць яго, парэзаць батон, насыпаць цукар, прывесці прыклад, знайсці нешта.

2. Дзеяслоў + назоўнік у Родным склоне без прыназоўніка (абазначае частку) –

выпіць (чаго?) малака, адрэзаць батона, насыпаць цукру.

3. НЕ + дзеяслоў + назоўнік (займеннік) у Род ... Читать дальше »

Праверачная работа "Адлёт птушак” з дадатковым заданнем.

Тэма: Сінтаксіс і пунктуацыя.

Мэты: выявіць узровень сфарміраванасці ведаў, уменняў, навыкаў вучняў па раздзеле "Сінтаксіс і пунктуацыя”; удасканальваць арфаграфічныя і пунктуацыйныя навыкі; выпрацоўваць навыкі самакантролю.

Адлёт птушак

Не мяцелі снегавыя, не марозы лютыя гоняць ад нас птушак на зіму. Яны адлятаюць ад бяскорміцы. Пазнікаюць увосень насякомыя, пакрыюцца снегам насенне, расліны. Птушкам няма чым карміцца.

З верасня месяца пачынаюць птушкі адлятаць у вырай. Першымі трывогу падымаюць буслы.

На дварэ халаднее, мошкі знікаюць. І ластаўкі збіраюцца ў дарогу.

Апусцела поле. Пачынаюць капаць бульбу. Далёка ў небе нясецца развітальны крык журавоў.

Патроху ўсе птушкі, якія прыляцелі да нас вясною, зноў пакінулі нас на ўсю зіму.

  ... Читать дальше »

Дыктоўка

Гарачая пара

З раніцы да вечара палыхалі горны ў кузні, якая займала прасторную прыбудову да майстэрні. Гудзенне ліловага агню ў горнах, бесперапынны прастук малаткоў напаўнялі памяшканне. Праз напаўрасчыненыя дзверы відаць было застаўленае машынамі шырокае памяшканне. Большасць трактароў ужо была разабрана. Каля кожнага з іх працавалі людзі, клапатліва аглядалі вузлы, дэталі, разбіралі, мылі ў керасіне, зноў збіралі асобныя часткі. Натужна рыпелі тросы старога пад’ёмніка, пераносілі кабіны, маторы, крыллі, восі. Сіпела полымя аўтагену. Гудзеў у кутку такарны станок. Пахла газай, машынным маслам, гарачай жалезнай стружкай. (І. Шамякін)

Граматынае заданне

1. Да наступнага слова падбярыце аднакаранёвыя. Утварыце і запішыце граматычныя формы слова.

В 1: клад

В 2: смала

В 3: пісаць

В 4: адказ

2. Дапоўніце словаўтваральныя ланцужкі.

В 1: клей ... Читать дальше »

Кантрольная работа па тэме "Дзеяслоў”

У чаканні зімы

Восеньскі лес быў сцюдзё(н, нн)ы і (шмат)фарбны. Павуціна а..чэплівала кусты і дрэвы, перапл..тала сц..жынкі. Халоднае маўчанне (у, ў)сё глыбей агортв(?)ала лес.

Хутка засвішч.. , заскугол..ць паўночны вецер, (з, с)куе каляіны і дарогі лёд, глуха зашум..ць елкі і сосны. Затрапеч..цца апошнім лісцем асіна і пад л..сныя шаты прыйдз.. зіма. (З, С)мярцве.. лес і будз.. ўспамінаць тады сонечныя веснавыя дзянькі і цёплае з..лёнае лета.

Аднойчы раптам пасв..тле…, усё азоры(ц, цц)а іскрыстай бе(л, лл)ю. гэта першы снег ціха апусц..цца на з..млю, якую даўно

(з, с)каваў мароз.

А потым насыпл..цца в..лізныя гурбы снегу. Ногі будуць правал(?)-вацца па калені. Але аматараў гуляць па лес.. гэта (не) спужа.. .

Дадатковыя заданні:

1. Выпішы тры дзеясловы: адзін у форме прошлагачасу, адзін – форме цяперашняга ча ... Читать дальше »